Zamki mazowieckie – niewiele ich jest

Przeglądając zamki na obszarze historycznego Mazowsza zauważymy, że nie ma ich zbyt wiele. Znajdziemy kilka zamków książąt mazowieckich, kilka zamków biskupich i naprawdę nieliczne zamki rycerskie. Zamki mazowieckie, które możemy podziwiać to oczywiście zamki murowane. Książęta mazowieccy trochę wzorowali się na zamkach w państwie krzyżackim, chociaż raczej jedynie co do techniki budowy – zamki murowano z cegieł, na kamiennych fundamentach. Raczej nie były to zamki w typie kasztelowym, jak zamki krzyżackie. Budynki i ich przeznaczenie było podyktowane tym, czy zamek był siedzibą księcia, czy spełniał zadanie skarbca, czy warowni granicznej. Trzeba przyznać, że książęta mazowieccy zaczęli budować zamki murowane w tym czasie, kiedy Krzyżacy w zasadzie przestawali je budować. Był to przełom XIV i XV wieku (więcej o zamkach mazowieckich – https://discover.pl/zamki-mazowieckie/).

Jeden z większych zamków książąt mazowieckich w Ciechanowie zaczęto budować ok. 1399 roku i trwało to prawie trzydzieści lat. Książę Janusz I Starszy przeznaczył go na jedną ze swoich siedzib. Zamek w Ciechanowie zbudowano na grząskim gruncie, który umocniono dębowymi kłodami i żwirem. Zbudowano mur obwodowy i dwie wieże strzegące bramy wjazdowej. Początkowo wieże były wysokości równej murom. Na dziedzińcu zbudowano tzw. Dom Duży, czyli po prostu książęcy pałac i kilka zabudowań gospodarczych (zdjęcia zamku w Ciechanowie – https://discover.pl/zamek-ksiazat-mazowieckich-w-ciechanowie/). Zamek w Ciechanowie był kilkakrotnie rozbudowywany, a w czasie jednej z przebudów podwyższono obydwie wieże, a pałac podwyższono o jedną kondygnację, urządzając w nim również kaplicę. Przeniesiono również główną bramę wjazdową na stronę zachodnią murów. Duże przebudowy zarządziła królowa Bona w XVI wieku, a zamek w Ciechanowie był jej posagiem. Zamek doznał zniszczeń w czasie potopu szwedzkiego i wojny północnej w 1708 roku. Powoli niszczał, a po utracie niepodległości był rozbierany. Dopiero po 1818 roku zaprzestano rozbiórki, a nowymi właścicielami ruin zamku stali się Krasińscy.

Krasińscy osiedli w pobliskiej Opinogórze w 1659 roku, kiedy pozyskali je z rąk króla Jana Kazimierza jako starostwo niegrodowe. Z małą przerwą Opinogóra i majątek był w ich rękach do II wojny światowej jako ordynacja. W XIX wieku w Opinogórze mieszkał poeta Wincenty Krasiński. To właśnie dla niego zbudowano neogotycki pałacyk, powiększony nieco po ślubie młodego ordynata. Pałacyk zbudowany w ogrodzie pierwotnie miał być pawilonem ogrodowym, ale rozbudowano go o kilka saloników i nadawał się do zamieszkania przez cały rok. Główną siedzibą rodziny był obszerny dwór, który został rozebrany w początkach XX wieku. Z tego okresu pochodzą plany nowego dworu, który został zbudowany już po drugiej wojnie światowej. Dwór, pałac, oranżeria i oficyna położone są w ogromnym parku. Dzisiaj mieści się w nim muzeum Romantyzmu, organizowane są wystawy malarstwa i imprezy. To właśnie Krasińscy z Opinogóry uratowali resztki zamku w Ciechanowie, a na początku XX wieku przeprowadzili podstawowe prace zabezpieczające i remontowe.